Rola witaminy D w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego (immunologicznego)
Jaką funkcję w organizmie pełnią witaminy?
Witaminy są niezbędne do życia oraz do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Biorą udział w wielu procesach zachodzących w organizmie, pełniąc funkcję regulacyjną. Dla układu immunologicznego szczególnie ważne są witaminy: A, C, E i D1.
Jaka jest rola witaminy D?
Witamina D należy do grupy rozpuszczalnych w tłuszczach witamin i pełni w organizmie wiele ważnych funkcji2. Pomaga w prawidłowym wchłanianiu i wykorzystywaniu wapnia i fosforu, utrzymaniu prawidłowego poziomu wapnia we krwi, w utrzymaniu zdrowych kości i zębów, w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni ale także w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego3. Receptory witaminy D (VDR) są umiejscowione prawie we wszystkich komórkach układu immunologicznego: w limfocytach T i B, monocytach, komórkach prezentujących antygen, takich jak makrofagi4. Dlatego witamina D ma znacznie dla zachowania prawidłowej odporności zarówno nieswoistej, jak i swoistej. Wpływa m.in. na prawidłowe funkcjonowanie makrofagów, ma znaczenie w regulowaniu odpowiedzi limfocytów T oraz produkcji przeciwciał1.
Jak witamina D wpływa na odporność?
Liczne wyniki prac naukowych świadczą o tym, że witamina D jest bardzo ważna dla utrzymania prawidłowego działania układu odpornościowego4. Przyjmowanie witaminy D może wspomagać odporność organizmu, co jest szczególnie ważne podczas zimy.
Jakie są źródła witaminy D?
Głównym źródłem witaminy D u człowieka jest synteza skórna. Witamina D powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. W Polsce, ze względu na jej położenie geograficzne, istnieje ograniczona możliwość uzyskania zalecanego stężenia witaminy D w surowicy krwi poprzez efektywną skórną syntezę witaminy D2. Drugim źródłem witaminy D dla człowieka jest dieta, ale w warunkach naturalnych jest ona źródłem znacznie mniej efektywnym, w porównaniu do syntezy w skórze – pokrywa maksymalnie do 20% dziennego zapotrzebowania5.
Zalecenia żywieniowe dotyczące witaminy D
Witamina D jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania organizmu niezależnie od wieku człowieka. Obecne zalecenia żywieniowe wskazują na konieczność suplementacji witaminy D w populacji polskiej przez cały rok. Dawka zalecana do codziennej suplementacji dla zdrowych osób dorosłych wynosi 800–2000 IU/dobę, w zależności od masy ciała i zawartości witaminy D w diecie. W suplementacji witaminy D w Polsce i Europie najczęściej stosowany jest cholekalcyferol (D3)5. Pamiętajmy, że prawidłowo skomponowana dieta może wzmocnić odporność organizmu4.
1. Kościej A. et al., Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117.
2. Buczkowski K. et al., Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D, Forum Medycyny Rodzinnej 2013, tom 7, nr 2, 55–58.
3. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 136 z 25.5.2012, s. 1).
4. Myszka M., Klinger M., Immunomodulacyjne działanie witaminy D, Postepy Hig Med Dosw (online), 2014; 68: 865-878. 5. ZASADY SUPLEMENTACJI I LECZENIA WITAMINĄ D– NOWELIZACJA 2018 r., POSTĘPY NEONATOLOGII 2018; 24(1).
